2023 Klank en zang bij levenseinde

Op zondag 15 oktober 2023 om 16.00 uur vond een Duifje plaats in de Dorpskerk, in de vorm van een ontmoeting met Kamala Raymakers rond het thema ‘klank en zang bij levenseinde’. De belangstelling was groot: het thema leeft blijkbaar breed. De ontmoeting leverde mooie, nieuwe inzichten op voor de deelnemers en voor sommigen ook de warme en intense ervaring toegezongen te worden.

Als introductie heeft Anneke Zuidema een hoofdstuk gelezen uit ‘Slotcouplet’ van longarts Sander de Hosson, die pleit voor leven toevoegen aan de dagen. Dit boek getuigt van liefdevolle en warme aandacht. Een aanrader.

Toeleven naar het einde van leven is een proces, zowel voor degene die het betreft als voor de mensen er omheen. Het kan een moeilijk proces zijn, pijnlijk, maar er kunnen ook heel mooie momenten zijn die je altijd bijblijven. Er kan zoveel liefde en warmte zijn.

Er komt steeds meer oog voor een zorgvuldige en liefdevolle begeleiding van het einde van het leven. In Amerika werd voor het eerst de mogelijkheid geboden om in die periode van overgang een kleine groep zangers te laten komen. Het is inmiddels uitgegroeid tot een grote organisatie, onder de noemer ‘Threshold Choir’. Inmiddels is in meer Europese landen dit aanbod aanwezig. Kamala Raymakers is in de leer geweest bij Threshold Choir en heeft een eigen kleine groep (’Lotus Lichtzang’) gevormd, die op uitnodiging komt zingen bij mensen in de laatste levensfase. Het repertoire wordt afgestemd op de betrokkene, met liederen van Taizé, Huub Oosterhuis, mantra’s, liederen vanuit de Boeddhistische sfeer of wat ook maar passend is voor de stervende.

We weten hoe mooi en verrijkend zang en klank kunnen zijn, juist op de momenten dat woorden niet meer op hun plaats zijn. Op 15 oktober heeft Kamela ons ingeleid in deze materie en hebben we dit ook zelf kunnen ervaren. We hebben groepjes gevormd, waarbij één persoon toegezongen werd terwijl de anderen om hem of haar heen stonden te zingen. Een bijzondere ervaring.

Sabine Min heeft de bijeenkomst afgerond met het slotgedeelte uit het gedicht ‘Breng jij me weg tot aan de brug’ van Toine Lacet:

“Breng jij me weg tot aan de brug.
en ga dan niet te vlug terug.
Zwaai jij me na als ik erover ga.
Een heel klein duwtje in de rug
is alles wat ik nog verlang van jou.
Dank voor je liefde en je trouw.
Ik ga nu gauw,
want het begin is reeds in zicht.
Ik voel de warmte van het licht.”

Als afsluiting was er, voor wie wilde, gelegenheid tot gezellig samen zijn met wat drankjes en hapjes.